39. Sàng lọc Methylmalonic Acidemia và Propionic Acidemia bằng phương pháp khối phổ đôi: Hồi cứu loạt ca bệnh
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Methylmalonic Acidemia (MMA) là một nhóm rối loạn di truyền lặn trên nhiễm sắc thể (NST) thường, liên quan đến sự khiếm khuyết trong quá trình chuyển đổi methylmalonyl-CoA thành succinyl-CoA, đặc trưng bởi sự tích tụ của acid methylmalonic. Trong khi đó, Propionic Acidemia (PPA) là bệnh di truyền lặn liên quan đến việc chuyển đổi propionyl-CoA thành methylmalonyl-CoA bởi enzyme propionyl-CoA carboxylase của ty thể. Do các biểu hiện lâm sàng không đặc hiệu, các xét nghiệm hóa sinh đóng vai trò cốt lõi trong sàng lọc, chẩn đoán MMA và PPA. Nghiên cứu hồi cứu, mô tả một loạt ca bệnh được thực hiện nhằm đánh giá kết quả sàng lọc MMA và PPA ở các bệnh nhân có nguy cơ cao. Định lượng các acylcarnitin trong mẫu máu thấm khô bằng kĩ thuật khối phổ đôi (MS/MS) và phân tích acid hữu cơ niệu bằng kỹ thuật sắc ký khí ghép nối khối phổ (GC/MS) được áp dụng để sàng lọc và chẩn đoán cho 6 bệnh nhân mắc MMA và 7 bệnh nhân mắc PPA (từ 9/2018 đến 12/2021) tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Kết quả sàng lọc MS/MS của 6 bệnh nhân MMA có 4/6 tăng C3, 3/6 bệnh nhân giảm C0 và tất cả 6/6 tăng tỉ lệ C3/C2. Kết quả sàng lọc rối loạn chuyển hoá bằng MS/MS của 7 bệnh nhân PPA cho thấy tất cả đều tăng C3 và tỷ lệ C3/C2. Kết quả xét nghiệm acid hữu cơ niệu tăng cao acid methylmalonic cho phép phân biệt giữa bệnh nhân MMA và PPA vì acid methylmalonic không tăng trong PPA.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Methylmalonic Acidemia (MMA), Propionic Acidemia (PPA), khối phổ đôi (MS/MS), Sắc ký khí khối phổ (GC/MS), phân tích acid hữu cơ niệu
Tài liệu tham khảo
2. Keyfi F, Talebi S, Varasteh AR. Methylmalonic Acidemia Diagnosis by Laboratory Methods. Rep Biochem Mol Biol. 2016;5(1):1-14.
3. Shchelochkov OA, Carrillo N, Venditti C. Propionic Acidemia. In: Adam MP, Feldman J, Mirzaa GM, et al., eds. GeneReviews. University of Washington, Seattle; 1993. Accessed May 5, 2024. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92946/
4. T Tahara, J P Kraus, L E Rosenberg. An unusual insertion/deletion in the gene encoding the beta-subunit of propionyl-CoA carboxylase is a frequent mutation in Caucasian propionic acidemia. Proc Natl Acad Sci U S A. 1990;87(4):1372-1376. doi: 10.1073/pnas.87.4.1372.
5. Yang CJ, Wei N, Li M, et al. Diagnosis and therapeutic monitoring of inborn errors of metabolism in 100,077 newborns from Jining city in China. BMC Pediatrics. 2018;18(1):110. doi:10.1186/s12887-018-1090-2
6. Huang X, Yang L, Tong F, et al. Screening for inborn errors of metabolism in high-risk children: a 3-year pilot study in Zhejiang Province, China. BMC Pediatrics. 2012;12(1):18. doi:10.1186/1471-2431-12-18
7. Armour CM, Brebner A, Watkins D, et al. A patient with an inborn error of vitamin B12 metabolism (cblF) detected by newborn screening. Pediatrics. 2013;132(1):e257-261. doi:10.1542/peds.2013-0105
8. Di Donato S, Rimoldi M, Garavaglia B, et al. Propionylcarnitine excretion in propionic and methylmalonic acidurias: a cause of carnitine deficiency. Clin Chim Acta. 1984;139(1):13-21. doi:10.1016/0009-8981(84)90187-6
9. Mobarak A, Dawoud H, Mokhtar WA, et al. Propionic and Methylmalonic Acidemias: Initial Clinical and Biochemical Presentation. Int J Pediatr. 2020;2020:7653716. doi:10.1155/2020/7653716
10. Rafique M. Clinical Spectrum of Propionic Acidaemia. Journal of Nutrition and Metabolism. 2013;2013:e975964. doi:10.115 5/2013/975964
11. Kurczynski TW, Hoppel CL, Goldblatt PJ, et al. Metabolic studies of carnitine in a child with propionic acidemia. Pediatr Res. 1989;26(1):63-66. doi:10.1203/00006450-1989 07000-00018
12. Grünert SC, Müllerleile S, de Silva L, et al. Propionic acidemia: neonatal versus selective metabolic screening. J Inherit Metab Dis. 2012;35(1):41-49. doi:10.1007/s10545-011 -9419-0
13. Chace DH, DiPerna JC, Kalas TA, et al. Rapid Diagnosis of Methylmalonic and Propionic Acidemias: Quantitative Tandem Mass Spectrometric Analysis of Propionylcarnitine in Filter-Paper Blood Specimens Obtained from Newborns. Clinical Chemistry. 2001;47(11):2040-2044. doi:10.1093/clinchem/47.11.2040
14. Ramsay J, Morton J, Norris M, et al. Organic acid disorders. Ann Transl Med. 2018;6(24):472. doi:10.21037/atm.2018.12.39
15. Matthias R B, Friederike H, Carlo D-V, et al. Proposed guidelines for the diagnosis and management of methylmalonic and propionic acidemia. Orphanet J Rare Dis. 2014;9:130. doi:10.1186/s13023-014-0130-8