Đột biến dị hợp tử trội C.991T>T của gen KCNJ11 gây các kiểu hình khác nhau của đái tháo đường

Cấn Thị Bích Ngọc, Vũ Chí Dũng

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đột biến kích hoạt gen KCNJ11 mã hóa cho tiểu đơn vị Kir6.2 đã được biết gây bệnh đái tháo đường sơ sinh. Điều trị bằng thuốc uống sulfonylurea thay thế cho tiêm insulin ngoại sinh giúp cải thiện glucose máu ở hầu hết những bệnh nhân mang đột biến của gen này. Việc xác định đột biến gen ở những bệnh nhân đái tháo đường xuất hiện trước 6 tháng tuổi không chỉ có vai trò quan trọng trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân mà còn giúp xác định bệnh đái tháo đường di truyền đơn gen. Trong nghiên cứu này, 3 thành viên trong 1 gia đình: bệnh nhân (ca chỉ điểm - proband) (II.2) được chẩn đoán đái tháo đường lúc 62 ngày tuổi, em gái bệnh nhân (II.3) được chẩn đoán đái tháo đường lúc 13 tháng tuổi và bố bệnh nhân (I.2) được chẩn đoán đái tháo đường lúc 20 tuổi. Ba bệnh nhân được xác định đột biến gen bằng phương pháp giải trình tự Sanger cho các gen KCNJ11, INS và ABCC8. Ba bệnh nhân có đột biến dị hợp tử trội c.991T>C (p.Ser331Pro) của gen KCNJ11. Bệnh nhân II.2 và II.3 được điều trị bằng sulfonylurea thay thế cho insulin tiêm. Bệnh nhân I.2 điều trị bằng insulin do từ chối chuyển đổi sang sulfonylurea. Như vậy với cùng một kiểu gen, đã gây nên những kiểu hình khác nhau của bệnh đái tháo đường.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Gloyn AL, Pearson ER, Antcliff JF et al. Activating mutations in the gene encoding the ATP-sensitive potassium-channel subunit Kir6.2 and permanent neonatal diabetes. N Engl J Med. 2004;350(18):1838– 1849.
2. Inagaki N, Gonoi T, and Seino S. Subunit stoichiometry of the pancreatic beta-cell ATP-sensitive K+ channel. FEBS Lett.1997;409(2): 232– 236.
3. Tusnády GE, Bakos É, Váradi A et al. Membrane topology distinguishes a subfamily of the ATP-binding cassette (ABC) transporters. FEBS Lett. 1997;402(1):1– 3.
4. Hattersley AT, Greeley SAW, Polak M et al. ISPAD Clinical Practice Consensus Guidelines 2018: The diagnosis and management of monogenic diabetes in children and adolescents. Pediatr Diabetes. 2018;19:47– 63.
5. Hattersley AT and Ashcroft FM. Activating mutations in Kir6.2 and neonatal diabetes: new clinical syndromes, new scientific insights, and new therapy. Diabetes.2005;54(9):2503– 2513.
6. Gloyn AL, Diatloff-Zito C, Edghill EL et al. KCNJ11 activating mutations are associated with developmental delay, epilepsy and neonatal diabetes syndrome and other neurological features. Eur J Hum Genet EJHG Leiden.2006;14(7):824– 30.
7. Flanagan SE, Patch AM, Mackay DJG et al. Mutations in ATP-Sensitive K+ Channel Genes Cause Transient Neonatal Diabetes and Permanent Diabetes in Childhood or Adulthood. Diabetes N Y. 2007;56(7): 1930– 7.
8. D’Amato E, Tammaro P, Craig TJet al. Variable phenotypic spectrum of diabetes mellitus in a family carrying a novel KCNJ11 gene mutation. Diabet Med. 2008;25(6):651– 656.
9. Ashcroft FM. ATP-sensitive K+ channels and disease: from molecule to malady. Am J Physiol-Endocrinol Metab. 2007;293(4):E880– E889.
10.Flanagan SE, Edghill EL, Gloyn AL et al. Mutations in KCNJ11, which encodes Kir6.2, are a common cause of diabetes diagnosed in the first 6 months of life, with the phenotype determined by genotype. Diabetologia. 2006;49(6):1190– 1197.