7. Đặc điểm lâm sàng và đột biến gen RB1 ở bệnh nhân u nguyên bào võng mạc một mắt

Đào Nguyễn Hà Linh, Nguyễn Văn Huy, Phạm Trọng Văn, Trần Vân Khánh

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

U nguyên bào võng mạc (UNBVM), một bệnh ác tính nội nhãn thường được chẩn đoán ở trẻ em, phần lớn là do đột biến bất hoạt của cả hai alen của gen RB1. Chẩn đoán UNBVM chủ yếu dựa vào bệnh cảnh lâm sàng và cận lâm sàng. Đây là khối u không thể sinh thiết trước khi mổ cắt bỏ nhãn cầu do nguy cơ gây phát tán tế bào ác tính ra ngoài, do đó chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm di truyền có ý nghĩa quan trọng. Trong nghiên cứu này, 16 bệnh nhân bị bệnh một mắt cần cắt bỏ nhãn cầu cho thấy tuổi phát hiện trung bình là 26,3 ± 18 tháng. Triệu chứng đầu tiên hay gặp nhất là ánh đồng tử trắng với 81,3%. Đa số bệnh nhân mắc bệnh ở giai đoạn E (chiếm 93,7%) và có duy nhất 1 bệnh nhân có tiền sử gia đình (chiếm 6,3%). Tỷ lệ bệnh nhân bị bong võng mạc cao chiếm 56,3%. Nghiên cứu phát hiện 14 loại đột biến trên 12 bệnh nhân, trong đó có phát hiện cả đột biến trên exon (11/14) và đột biến vị trí cắt nối exon - intron (3/14). Trong 11 đột biến trên exon có 10 đột biến điểm (2 đột biến lệch khung, 7 đột biến tạo mã kết thúc và 1 đột biến sai nghĩa) và 1 đột biến mất đoạn lớn. Trong 14 loại đột biến, có 1 đột biến mới chưa được công bố.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. American cancer society. Tests for Retinoblastoma. In: Retinoblastoma Early Detection, Diagnosis, and Staging. Published 2018. https://www.cancer.org/content/dam/CRC/PDF/Public/8800.00.pdf.
2. Berry JL, Polski A, Cavenee WK, Dryja TP, Murphree AL, Gallie BL. The RB1 story: Characterization and cloning of the first tumor suppressor gene. Genes. 2019;10(11):879. doi: 10.3390/genes10110879.
3. Dimaras H, Corson TW. Retinoblastoma, the visible CNS tumor: A review. J Neurosci Res. 2019;97(1):29-44. doi: 10.1002/jnr.24213.
4. Davies HR, Broad KD, Onadim Z, et al. Whole-genome sequencing of retinoblastoma reveals the diversity of rearrangements disrupting RB1 and uncovers a treatment-related mutational signature. Cancers. 2021;13(4):754. doi: 10.3390/cancers13040754.
5. Tomar S, Sethi R, Sundar G, Quah TC, Quah BL, Lai PS. Mutation spectrum of RB1 mutations in retinoblastoma cases from Singapore with implications for genetic management and counselling. PloS One. 2017;12(6):e0178776. doi: 10.1371/journal.pone.0178776.
6. Nguyễn Ngọc Chung. Nghiên cứu đột biến gen RB1 và mối liên quan đến đặc điểm lâm sàng trên bệnh nhân u nguyên bào võng mạc. Trường Đại học Y Hà Nội; 2018.
7. Kaliki S, Srinivasan V, Gupta A, Mishra DK, Naik MN. Clinical features predictive of high-risk retinoblastoma in 403 Asian Indian patients: A case-control study. Ophthalmology. 2015;122(6):1165-1172. doi: 10.1016/j.ophtha.2015.01.018.
8. Kaliki S, Patel A, Iram S, Palkonda VAR, Mohamed A, Ramappa G. Retinoblastoma in India: Clinical presentation and outcome in 1457 patients (2074 eyes). Invest Ophthalmol Vis Sci. 2017;58(8):3341.
9. Kalsoom S, Wasim M, Afzal S, et al. Alterations in the RB1 gene in Pakistani patients with retinoblastoma using direct sequencing analysis. Mol Vis. 2015;21:1085.
10. ClinVar Miner. List of variants in gene RB1 reported as likely pathogenic. Accessed November 15, 2022. https://clinvarminer.genetics.utah.edu/variants-by-gene/RB1/significance/likely%20pathogenic.
11. Valverde JR, Alonso J, Palacios I, Pestaña A. RB1 gene mutation up-date, a meta-analysis based on 932 reported mutations available in a searchable database. BMC Genet. 2005;6:53. doi: 10.1186/1471-2156-6-53.
12. Whitaker LL, Su H, Baskaran R, Knudsen ES, Wang JYJ. Growth Suppression by an E2F-Binding-Defective Retinoblastoma Protein (RB): Contribution from the RB C Pocket. Mol Cell Biol. 1998;18(7):4032-4042.