13. Giá trị của Adenosine Deaminase dịch màng phổi trong chẩn đoán tràn dịch màng phổi do lao

Lại Thị Tố Uyên, Nguyễn Ngọc Uyên Chi, Đinh Văn Lượng

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đánh giá giá trị của Adenosine Deaminase (ADA) dịch màng phổi trong chẩn đoán tràn dịch màng phổi do lao ở 304 bệnh nhân được điều trị tại Bệnh viện Phổi Trung ương: 184 bệnh nhân tràn dịch màng phổi do lao (nhóm bệnh), 120 bệnh nhân tràn dịch màng phổi do ung thư (nhóm chứng) được chẩn đoán và điều trị tại Bệnh viện Phổi Trung ương từ tháng 3/2022 đến tháng 10/2024. Kết quả: Nồng độ ADA dịch màng phổi ở nhóm tràn dịch màng phổi do lao cao hơn nhiều so với nhóm tràn dịch màng phổi do ung thư là 69,51 (66,89 ± 22,56) U/l so với 25,63 (26,92 ± 7,80) U/l với p < 0,001. Điểm cắt ADA trong chẩn đoán tràn dịch màng phổi do lao (TDMPDL) là 40,265 U/L, độ nhạy 86,2%, độ đặc hiệu là 93,2%, giá trị tiên đoán dương tính 97,45%, giá trị tiên đoán âm tính là 63,93% với diện tích dưới đường cong (AUC) là 0,942. Kết hợp các xét nghiệm: ADA, Protein, LDH và % Lympho song song: cho kết quả độ nhạy 95,5% và độ đặc hiệu 78,8%.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Global Tuberculosis Report 2022. Accessed February 4, 2025. https://www.who.int/teams/global-tuberculosis-programme/tb-reports/global-tuberculosis-report-2022.
2. Global Tuberculosis Report 2024. Accessed February 4, 2025. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis.
3. Kang SJ, Kim JW et al. Role of ascites adenosine deaminase in differentiating between tuberculous peritonitis and peritoneal carcinomatosis. World Journal of Gastroenterology: WJG. 2012; 18(22): 2837. doi:10.3748/wjg.v18.i22.2837.
4. Tay TR, Tee A. Factors affecting pleural fluid adenosine deaminase level and the implication on the diagnosis of tuberculous pleural effusion: a retrospective cohort study. BMC Infect Dis. 2013; 13: 546. doi:10.1186/1471-2334-13-546.
5. Hyung Woo Kim, Kyung Hoon Kim., et al. Investigating the appropriate adenosine deaminase cutoff value for the diagnosis of tuberculous pleural effusion in a country with decreasing TB burden. Scientific Reports. 2022 volume 12, Article number: 7586.
6. Tao L, Ning HJ., et al. Diagnostic value of adenosine deaminase in ascites for tuberculosis ascites: a meta-analysis. Diagn Microbiol Infect Dis. 2014; 79(1): 102-107. doi:10.1016/j.diagmicrobio.2013.12.010.
7. Bộ Y tế. Về việc ban hành tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh lao”. Quyết định số: 162/QĐ-BYT ngày 19 tháng 01 năm 2024 của Bộ trưởng Bộ Y tế.
8. Broaddus V.C., Light R.W. “Pleural Effusion”, Murray and Nadels Textbook of Respiratory Medicine. 2010; 5th ed, Saunder, Elsevier.
9. Nguyễn Thu Hà, Trần Văn Sáng. Sinh bệnh học bệnh lao. Bệnh học lao và các bệnh phổi. Bộ môn lao và bệnh phổi. Trường Đại học Y Hà Nội. Nhà Xuất bản Y học, 2024, tr 217-242. ISBN: 978-604-66-6934-0.
10. Nguyễn Thị Minh Hiền. Giá trị của Adenosin Deaminase, IL1 Beta, IL2, TNF-alpha, Interferon - gamma trong dịch chọc dò góp phần phát hiện lao ngoài phổi. Tạp chí Y học Việt Nam. 2022 (519):44.
11. Trần Văn Ngọc và cộng sự. Giá trị của adenosine deaminase và interferon gamma trong chẩn đoán tràn dịch màng phổi do lao. Tạp chí Nghiên cứu Y học, 2011, 15(1), 319–323.
12. Ogata Y, Aoe K, et al. Is adenosine deaminase in pleural fluid a useful marker for differentiating tuberculosis from lung cancer or mesothelioma in Japan, a country with intermediate incidence of tuberculosis? Acta Med Okayama. 2011; 65(4): 259-263. doi:10.18926/AMO/46851.
13. Garcia-Zamalloa A. and Taboada-Gomez J. Diagnostic Accuracy of Adenosine Deaminase and Lymphocyte Proportion in Pleural Fluid for Tuberculous Pleurisy in Different Prevalence Scenarios. PLoS ONE. 2012; 7(6).
14. Nariman A. Somia A., et al. Diagnostic value of adenosine deaminase in tuberculous and malignant pleural effusion. Egyptian Journal of Chest Dieseases and Tuberculosis 2012. 61; 413-417.
15. Saleh M.A, Hammad E, et al. Use of adenosine deaminase measurements and QuantiFERON in the rapid diagnosis of tuberculous peritonitis. J Med Microbiol, 2012; 61(Pt 4); 514–519.
16. Nguyễn Thu Hà, Trần Văn Sáng. Miễn dịch và dị ứng trong bệnh lao. Bệnh học lao và các bệnh phổi. Bộ môn lao và bệnh phổi. Trường Đại học Y Hà Nội. Nhà Xuất bản Y học, 2024, tr 224-244. ISBN: 978-604-66-6934-0.
17. Aggarwal AN, Agarwal R, et al. Adenosine deaminase for diagnosis of tuberculous pleural effusion: a systematic review and meta-analysis. PLoS One; 2019. 14(3): e0213728.
18. Gui X, Xiao H. Diagnosis of tuberculosis pleurisy with adenosine deaminase (ADA): a systematic review and meta-analysis. Int J Clin Exp Med. 2014;7(10):3126–35.