31. Đặc điểm phát triển tâm thần - vận động và trí tuệ của trẻ em bị động kinh do bệnh xơ hoá củ
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Xơ hóa củ (Tuberous sclerosis complex - TSC) là bệnh di truyền hiếm gặp, trong đó động kinh là biểu hiện thần kinh thường gặp và có nguy cơ cao gây chậm phát triển tâm thần vận động và chậm trí tuệ ở trẻ em. Nghiên cứu mô tả đặc điểm phát triển tâm thần - vận động, trí tuệ và các yếu tố liên quan ở 76 trẻ TSC có động kinh tại Bệnh viện Nhi Trung ương trong thời gian từ tháng 10/2024 đến tháng 5/2025. Tất cả các trẻ dưới 6 tuổi được đánh giá phát triển tâm thần - vận động bằng sử dụng thang Denver II để tính chỉ số phát triển (Developmental Quotient - DQ). Đánh giá chỉ số thông minh (Intelligence Quotient - IQ) bằng thang Raven ở nhóm trẻ từ 6 tuổi trở lên ở thời điểm trẻ đến khám bệnh. Kết quả cho thấy 81,6 % trẻ dưới 6 tuổi có DQ < 70%, 81,1% trẻ ≥ 6 tuổi có IQ < 70%. Các yếu tố nguy cơ chậm phát triển tâm thần - vận động mức trung bình - nặng ở nhóm < 6 tuổi gồm: rối loạn tâm thần kèm theo, phải dùng ≥ 2 thuốc kháng động kinh, động kinh kháng trị và biến đổi cơn động kinh. Ở nhóm ≥ 6 tuổi, chậm trí tuệ trung bình - nặng có liên quan đến khởi phát động kinh sớm, động kinh kháng trị và rối loạn tâm thần đi kèm. Như vậy, trẻ động kinh do TSC có nguy cơ cao bị chậm phát triển tâm thần - vận động và chậm trí tuệ, đặc biệt khi khởi phát sớm động kinh, có rối loạn tâm thần đồng mắc và động kinh kháng trị. Do đó, cần tầm soát phát triển thần kinh theo độ tuổi và can thiệp sớm nhằm cải thiện tiên lượng lâu dài.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Xơ hóa củ, động kinh, phát triển tâm thần - vận động, trí tuê, trẻ em
Tài liệu tham khảo
2. DiMario FJ. Brain abnormalities in tuberous sclerosis complex. J Child Neurol. 2004; 19: 650 -657. doi:10.1177/08830738040190090401.
3. Luat AF, Makki M, Chugani HT. Neuroimaging in tuberous sclerosis complex. Curr Opin Neurol. 2007; 20: 142-150. doi:10.1097/WCO.0b013e3280895d93.
4. Curatolo P, Moavero R, de Vries PJ. Neurological and neuropsychiatric aspects of tuberous sclerosis complex. Lancet Neurol. 2015; 14(7): 733-745. doi:10.1016/S1474-4422(15)00069-1.
5. Fisher RS. Instruction manual for the ILAE 2017 operational classification of seizure types. Epilepsia. 2017; 58(4): 531-542. doi:10.1111/epi.13671.
6. Northrup H, Aronow ME, Bebin EM, et al. Updated international tuberous sclerosis complex diagnostic criteria and surveillance and management recommendations. Pediatr Neurol. 2021; 123: 50-66. doi:10.1016/j. pediatrneurol.2021.07.011.
7. Frankenburg WK, Dodds JB. The Denver II: A major revision and restandardization of the Denver Developmental Screening Test. Pediatrics. 1992; 89(1): 91-97. doi:10.1542/peds.89.1.91.
8. Capute AJ, Accardo PJ. Developmental Disabilities in Infancy and Childhood: Neurodevelopmental Diagnosis and Treatment. Baltimore: Brookes Publishing; 1996.
9. Raven J, Raven JC, Court JH. Manual for Raven’s Progressive Matrices and Vocabulary Scales. Oxford: Oxford Psychologists Press; 1998.
10. Sattler, J. M. (2018). Foundations of behavioral, social, and clinical assessment of children (6th ed.). Jerome M. Sattler Publisher, Inc.
11. Curatolo P, Bombardieri R, Jozwiak S. Tuberous sclerosis. Lancet. 2008;372(9639):657-668. doi:10.1016/S0140-6736(08)61279-9
12. Specchio N, Wirrell EC, Scheffer IE, et al. International consensus on diagnosis and management of TSC-associated epilepsy. Epilepsia Open. 2021; 6(3): 531-548. doi:10.1002/epi4.12520.
13. Jóźwiak S, Nabbout R, Curatolo P. Management of epilepsy associated with tuberous sclerosis complex: Updated clinical recommendations. Eur J Paediatr Neurol. 2021; 31: 1-9. doi:10.1016/j. ejpn.2021.02.005.
14. Chu-Shore CJ, Major P, Camposano S, Muzykewicz D, Thiele EA. The natural history of epilepsy in tuberous sclerosis complex. Epilepsia. 2010; 51(7): 1236-1241.
15. Overwater IE, Bindels-de Heus K, Rietman AB, et al. Epilepsy in children with TSC: chance of remission and response to antiepileptic drugs. Epilepsia. 2015; 56(8): 1239-1245.