1. Xác định đột biến gen GBA trên bệnh nhân Parkinson
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Gen GBA, mã hoá ra một lysosome enzyme Gcase, nằm trên nhiễm sắc thể 1q21, gồm 11 exon và 10 intron. Ở những bệnh nhân suy giảm hoạt độ GCase, hàm lượng α-synuclein trong tế bào bị giảm mạnh và chức năng của lysosome bị tổn hại, dẫn đến chết tế bào thần kinh dopaminergic và biểu hiện những kiểu hình đặc trưng của bệnh Parkinson. Đột biến gen GBA chiếm khoảng 2 - 30% bệnh nhân Parkinson, dựa trên nhiều nghiên cứu trên các chủng tộc và vùng địa lý khác nhau. Việc xác định đột biến trên gen GBA ở bệnh nhân Parkinson có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định tình trạng bệnh cũng như là cơ sở để các bác sĩ lâm sàng đưa ra tiên lượng bệnh và tư vấn di truyền. Nghiên cứu này được thực hiện trên 30 bệnh nhân được chẩn đoán Parkinson tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương. Độ tuổi trung bình tham gia nghiên cứu là 55,6 ± 8,79 với tỷ lệ nam gấp 1,3 lần nữ. Sử dụng kỹ thuật giải trình tự gen Sanger, nghiên cứu đã phát hiện được 5/30 bệnh nhân mang đột biến gen GBA (chiếm 16,7%), với 5 dạng đột biến khác nhau. Tất cả 5 đột biến đều là đột biến dị hợp tử, dạng thay thế nucleotid.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Parkinson, đột biến gen, GBA
Tài liệu tham khảo
2. Sardi SP, Cheng SH, Shihabuddin LS. Gaucher-related synucleinopathies: The examination of sporadic neurodegeneration from a rare (disease) angle. Progress in Neurobiology. 2015;125:47-62. doi: 10.1016/j.pneurobio.2014.12.001.
3. Masson E. The genetic landscape of Parkinson’s disease. EM-Consulte. Accessed June 23, 2021. https://www.em-consulte.com/article/1263438/alertePM.
4. Behl T, Kaur G, Fratila O, et al. Cross-talks among GBA mutations, glucocerebrosidase, and α-synuclein in GBA-associated Parkinson’s disease and their targeted therapeutic approaches: a comprehensive review. Transl Neurodegener. 2021;10:4. doi: 10.1186/s40035-020-00226-x.
5. Hruska KS, LaMarca ME, Scott CR, Sidransky E. Gaucher disease: mutation and polymorphism spectrum in the glucocerebrosidase gene (GBA). Human Mutation. 2008;29(5):567-583. doi: 10.1002/humu.20676.
6. Goker-Alpan O, Schiffmann R, LaMarca M, Nussbaum R, McInerney-Leo A, Sidransky E. Parkinsonism among Gaucher disease carriers. J Med Genet. 2004;41(12):937-940. doi: 10.1136/jmg.2004.024455.
7. VCV000813338.5 - ClinVar - NCBI. Accessed April 26, 2022. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/clinvar/variation/813338/?new_evidence=true
8. Nhữ Đình Sơn. Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và một số yếu tố nguy cơ của bệnh Parkinson. Tạp chí Y Dược học Quân sự. 2004.
9. Jung Mi Choi, Won Chan Kim, Chul Hyoung Lyoo, et al. Association of mutations in the Glucocerebrosidase gene with Parkinson disease in a Korean population. Neuroscience Letters. 2012;1:12-5.
10. Pringsheim T, Jette N, Frolkis A, Steeves TD. The prevalence of Parkinson’s disease: A systematic review and meta-analysis. Mov Disord. 2014;29(13):1583-90.
11. Roohani M, Ali Shahidi G, Miri S. Demographic study of parkinson’s disease in Iran: Data on 1656 cases. Iran J Neurol. 2011;10(1-2):19-21.
12. S.G. Ziegler, M.J. Eblan, U. Gutti, et al. Glucocerebrosidase mutations in Chinese subjects from Taiwan with Sporadic Parkinson disease. Mol Genet Metab. 2007;91:195-200.
13. J. Mitsui, I. Mizuta, A. Toyoda, et al. Mutations for Gaucher disease confer high susceptibility to Parkinson disease. Arch Neurol. 2009;66:571-576.
14. Clark LN, Ross BM, Wang Y, et al. Mutations in the glucocerebrosidase gene are associated with early-onset Parkinson disease. Neurology. 2007;69(12):1270-1277. doi: 10.1212/01.wnl.0000276989.17578.02.
15. E. Sidransky, M.A. Nalls, J.O. Aasly, et al. Multicenter analysis of Glucocerebrosidase mutations in Parkinson’s disease. N Engl J Med. 2009;361:1651-1661.
16. Zampieri S, Cattarossi S, Bembi B, Dardis A. GBA analysis in next-generation Era: Pitfalls, challenges, and possible solutions. The Journal of Molecular Diagnostics. 2017;19(5):733-741. doi: 10.1016/j.jmoldx.2017 .05.005.
17. Phenylalanine - an overview. ScienceDirect Topics. Accessed April 27, 2022. https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/ phenylalanine.
18. Importance of differentiating between leucine and isoleucine. News-Medical.net. Published March 27, 2019. Accessed April 27, 2022. https://www.news-medical.net/life-sciences/Importance-of-Differentiating-Between-Leucine-and-Isoleucine.aspx.
19. Đào Thùy Dương. Đặc điểm lâm sàng và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân Parkinson thể cứng. Tạp chí Y học Việt Nam. 2021.